YOL'A ÇIKMAK

 

Hayat, seçimlerden ibaret değil mi?

Ağzımızdan çıkacak bir söz, zamanımızı nasıl geçireceğimiz, önümüzde uzanan bir günü nasıl dolduracağımız gibi farkına varmadığımız küçük seçimler ya da daha kritik konulardaki önemli, büyük seçimlerimiz... Yaşayacağımız şehir, çalışacağımız iş, birlikte olacağımız insan, hatta nasıl bir insan olmak istediğimiz bile, aslında kendi seçimimiz...

Ve tabii her seçimin, bir sonucu olduğu gerçeği...

Peki ya neyi seçeceğimiz konusunda o kadar da net değilsek? Söz konusu olan, psikolojisi her an değişebilen insanoğlu; her zaman o kadar kararlı bir şekilde duramayabiliyor aldığı “kararların” arkasında. Ama en kötü karar bile kararsızlıktan daha iyi değil mi? Bir yanda sonunda bizi mutsuz da edecek olsa, ihtimallerin sonsuzluğu varken, eylemsizlik, insanı içten içe yiyip bitirmez mi?

Her şeye rağmen o küçük adımı atmak en iyisi değil mi?

İki farklı patikaya ayrılan, iki farklı yola çatallanan bir yolun başında durduğunu düşün. Hangisine gireceksin? Kararsız bir şekilde yolun başında dakikalarca, saatlerce, günlerce, haftalarca, aylarca, senelerce bekleyebilirsin ve belki beklemişsindir de, ama iyi kötü bir karar alıp, o kararın arkasında tüm riskleriyle, pişmanlık ihtimalleriyle ve sorumluluklarıyla durup yollardan birini seçmekten daha mı iyidir bu kararsızlık? Eylemsizlik, hareketsizlik daha mı iyidir? Hayır, hiç şüphesiz o kararsızlık hepsinden daha kötüdür. İyi veya kötü sonuçlanacak da olsa, bilinmezliğin tüm korkutuculuğuna rağmen, o yollardan birini seçmek zorundasın. Ama aklın diğerinde kalmadan. Ya da kalarak. Hiçbir yol dönülmez değildir ki... Evet, yol seni değiştirir ve geldiğin yoldan geri dönmek istesen bile, dönüş yolunu o kadar kolay bulamayabilirsin, bir daha geri gelmeyecek bir fırsatı kaçırmış olabilirsin ya da geçtiğin o yol artık üzerine basılmış, hırpalanmış bir yoldur (“aynı nehirde iki kez yıkanılmaz”) ama dönüp o girmediğin yola girme ihtimalinin de bulunduğu bir durumsa bu, hala o ikinci yola girme şansın varsa, oraya yeniden girebilirsin. Elbette artık sen de o baştaki seçimi yapacak olan sen değilsindir, çünkü yollardan birini seçip o yolda biraz ilerlemişsindir ama o yolun senin için bir varış noktası olmadığını görmüşsündür. Bu arada hiç şüphesiz değerlerinden, zamanından biraz kaybetmişsindir. Ama yola çıkmadan önce, bu risklerin hepsini göze almış olman gerekir zaten.

İyisiyle, kötüsüyle, pişmanlıklarıyla, düş kırıklıklarıyla, karşılanmayan beklentilerle, yolumuza çıkardığı güzelliklerle, acı sürprizlerle, bizi yarı yolda bırakıp gidenlerle, o yolda tek başımıza kaldıklarımızla, aldığın bir kararın arkasında sonuna kadar durmak zorundayız. Onlara sahip çıkmalıyız. Onları kucaklamalıyız. Çünkü onlar bizden bir parça taşıyor.

Bazen, yolda olmaya devam etmek gerek.

Kim bilir, belki de aslında iki farklı yol diye bir şey yoktur. Yolların ikisi de sonunda aynı düzlüğe çıkıyordur?

***

Psikolojide üç tür çatışma vardır: Kaçınma-kaçınma çatışması, kaçınma-yaklaşma çatışması ve yaklaşma-yaklaşma çatışması. Kaçınma-kaçınma, ki en zoru bu gibi gelir, kişinin ikisi de olumsuz olan durumlardan birini seçmek zorunda olmasıdır (ne bu ne o). Yaklaşma-kaçınma (hem isterim hem istemem), kişinin bir şeye karşı hem olumlu hem de olumsuz değer beslemesidir. Yaklaşma-yaklaşma ise, kişinin iki olumlu durumdan yalnızca birini seçmeye mecbur olmasıdır (hem bu hem o). İstediğiniz iki şey vardır, ama seçim hakkınızı yalnızca birinden yana kullanmanız gerekmektedir. Belki de en kolay gibi görünüp en zor olan çatışma türü budur, kim bilir? 

Martin Eden'dan sonra, Jack London okumaya devam ediyorum. Bilgi Yayınevi’nden çıkan Deniz Kurdu’nun daha bu sabah okuduğum 272. sayfasında karşıma çıkan diyalog, bu yaklaşma-yaklaşma çatışmasına bir örnek gibi. Kurt Larsen ve Maud adlı karakterler arasında geçen diyalog şöyle:

"Bana göre insan yaptığı şeyi öyle arzuladığı için yapar. Pek çok arzusu vardır. Acıdan kaçmayı ya da zevkin tadına varmayı arzular. Ancak ne yaparsa yapsın, işini arzusu için yapar."

"Ancak birinin diğerini yapmasına izin vermeyecek birbirine zıt iki şey yapmayı arzuladığını varsayalım, o zaman ne olacak?"

İşte. Soru tam olarak bu. O zaman ne olacak?

instagram.com/ofluoglumert

twitter.com/ofluoglumert