TEBEŞİRLE YAZILAN OYUN

"Umutsuz Ev Kadınları" dizisinin her bölümde başına iş açan çocuksu annesi Yasemin rolünü hakkıyla canlandıran Songül Öden'in Zorlu Center PSM’de sergilenen "Kafkas Tebeşir Dairesi" oyunundaki Grusha performansını kaçırmak olmazdı.

Bertolt Brecht'in bu müzikal epik tiyatrosunda, ülkemizde son yıllarda gelişmekte olan “deneysel tiyatro” türüne selam veren bir girizgah var belki de: Seyirciler yerlerine oturmaya devam ederken sahneden inip en ön sırasındaki koltuklara dizilen beş müzisyen ve sahneye çıkıp kendi aralarında “şakacıktan” sohbet etmeye başlayan oyuncular… Bir rol dağılımıyla başlıyor oyun ve kostümlerini sahnede giyiyor oyuncular.

Tarih sayfalarında bıraktığımız bir döneme, Hitler'in işgalci orduları tarafından kuşatılan Gürcistan’a uzanıyoruz. Bazen olaylardaki bir kişi olarak da karşımıza çıkacak olan anlatıcı söze başlıyor. İşgal altındaki şehrin yöneticisi Georgi Abashvili ve onun eşi Natella’nın bebeklerini bile yanlarına almadan kaçmasını, bebeği bulan hizmetçi Grusha rolündeki Songül Öden’in ise onu sahiplenmesini izliyoruz. Daha doğrusu Grusha birkaç sahne boyunca ne yapacağını bilemez halde kalıyor, ama küçük bebeğin işgalci askerler tarafından bulunmasını istemediği için onu bırakamayacağını anlayarak yola onunla devam ediyor. Çok hoş bir pastoral manzaraya, keçi yetiştirmekle geçinen yerel halkın arasına karışıyor. Bebeğin kendi bebeği olduğunu söylemesi sevgilisi Simon’la aralarında soruna yol açıyor, ama eğer bunun aksini söylerse de bebek askerler tarafından kaçırılacak. Çok da sürprizi bozmadan, oyunun ana sorusunu devreye sokarak bu konuyu kapatalım: “Bir çocuğu doğuran mı annesidir? Yoksa onu yetiştiren mi?”

En iyi epik oyunlar arasında sayılan “Kafkas Tebeşir Dairesi” mülkiyet, emek, vicdan, dürüstlük gibi insanlık değerleriyle seyirciyi baş başa bırakıyor. Konusu itibariyle izlemeden önce bir trajediymiş izlenimi veren oyun aslında bol kahkaha attıran bir komedi ama yer yer üzüp düşündürdüğü için belki de dram demek en doğrusu.

İkinci perdede kadroya dahil olan ve Levent Ülgen’in canlandırdığı sarhoş Azdak’ın mahkemede bebeğin onu doğuran Natella’ya mı yoksa onu büyüten Grusha’ya mı verileceğinin kararını verdiği sahne, oyunun en önemli bölümü sayılabilir. Tebeşir dairesine konulan çocuğun bir kolundan Natella’nın, bir kolundan Grusha’nın çekmesi ve üstün gelen tarafın çocuğu alması kararlaştırılır. Natella’nın gücü üstün gelir, ancak Grusha’nın ona verecek ve çocuğun kimde kalacağını etkileyecek bir cevabı vardır: “Kolunu daha fazla çekseydim kopacaktı…”

Oyunla ilgili öncelikle her oyuncunun rolünün altından ustalıkla kalktığını söylemek gerekir. Songül Öden’in sergilediği performans çerçevesinde ilerleyecek olursak, kendisinin samimi oyunculuk yeteneğinin yanı sıra harika bir sese de sahip olduğunu itiraf etmeli. Kafkas danslarıyla ilerleyen oyunda şarkılar söyleniyor, Öden’in solo söylediği yerlerdeyse duru sesi iyice ortaya çıkıyor.

Gelin görün ki saf ve iyi niyetli bir karakteri oynaması, rolünün annelik üzerine olması ve “Yemin ederim! Yemiiin ederim!” replikleri bu oyunda oynadığı Grusha’yı “Umutsuz Ev Kadınları”nda oynadığı Yasemin’e yaklaştırıyor. Hatta tonlamanın iyice benzeştiği zamanlarda konuşan Grusha mı Yasemin mi anlamak zor olabiliyor. Grusha’nın Yasemin’i andırması iki karakteri de Songül Öden oynadığı için doğal bir sonuç mudur, yoksa oyuncu adına bir eksiklik midir, ne dersiniz?

Songül Öden ve Levent Ülgen'in başında bulunduğu kadronun harika bir şölen yaşatacağından emin olabilirsiniz. Ayrıca Öden’i televizyondakinden daha yakın görme isteği de oyuna gelmek için bir sebep ve bu sebep emin olun ki boşa gitmeyecek –Öden yakından çok daha güzel ve tatlı! Sadri Alışık Tiyatrosu’nun sergilediği oyunu, Zorlu Center PSM’de ve belli tarihlerde farklı sahnelerde izleyebilirsiniz. Öğrenci biletleri 46.50, diğerleri 56.50 lira.

Bu arada bu vesileyle ilk kez gittiğim Zorlu Center'ın atmosferini çok beğendiğimi, tiyatro sahnesinde Öden'i izlerken ön sıradaki koltuklarda da dizideki rol arkadaşlarından Bennu Yıldırımlar ve Levent Can'ı gördüğümü hemen ekleyeyim.

İsim: Kafkas Tebeşir Dairesi

Meslek: Tiyatro
Sicil: 9/10
TL: 46.50 - 56.50
İçimde kaldı: Seyircilerin arasında oturan Nermin ve Altay'la bir hatıra fotoğrafı çektirememek...